هر فرد یا نهادی که در کشور به فعالیت‌های اقتصادی مشغول است و به سبب آن به درآمد یا سود می‌رسد، باید سالانه مقداری از درآمد خود را به‌عنوان مالیات، به دولت پرداخت کند. اظهار نامه مالیاتی، سندی است که باید افراد هر سال در آن اطلاعات مربوط به دارایی‌ها و درآمد خود را ذکر کنند و تحویل اداره مالیات دهند. برگه اظهار نامه مالیاتی توسط اداره مالیاتی کشور مشخص می‌شود و دارای بند‌هایی چون اطلاعات فردی، مالی و حقوقی فرد است. اگر اشخاص این اظهار نامه اینترنتی را کامل و در سامانه آپلود نکنند، دولت خود برای آنها یک اظهارنامه مالیاتی تنظیم خواهد کرد. برای آشنایی بیشتر همراه سفیر قرن باشید.
انواع اظهارنامه‌ی مالیاتی
در قوانین کشور ایران، آشنایی با انواع مختلف فرم اظهار نامه‌های مالیاتی و مهلت ارسال آنها، موضوعات پراهمیتی هستند که هر شخص حقیقی و حقوقی باید با آنها آشنا باشد. بر اساس اینکه فرد حقیقی یا حقوقی است، اظهار نامه‌های مالیاتی را به انواع مختلفی مانند پرداخت‌کننده حقیقی، پرداخت‌کننده حقوقی، مالیات بر ارث، املاک و دارایی‌ها، مشاغل خودرویی، زوال شرکت، مالیات بر ارزش افزوده و اظهار نظر نامه نذر، حبس و وقف تقسیم‌بندی می‌کنند که در ادامه برخی از آنها به طور مختصر توضیح خواهیم داد.
برای شرکت در دوره آموزش icdl درجه 2 همین حالا ثبت نام کنید!
اظهار نامه مالیاتی برای عملکرد پرداخت‌کننده حقیقی
اشخاص حقیقی با توجه به نوع فعالیت و میزان آن، در دسته‌های مختلف تقسیم می‌شوند و مالیات آنها معمولاً بر طبق ضوابط مرتبط با آن دسته است. مهلت پرداخت اظهار نامه توسط افراد حقیقی با توجه به تاریخ اعلامی از طرف اداره مالیات است که معمولاً اواخر خرداد ماه است.
اظهار نامه مالیاتی برای عملکرد پرداخت‌کننده حقوقی
بر طبق ماده ۱۱۰ قانون مالیات، باید تمامی اشخاص و شرکت‌های حقوقی که اموال آنها در ثبت شرکت‌ها، ثبت شده است و همچنین تمامی اتحادیه‌های صنفی، وزارت‌خانه و تشکل‌های قانونی، مالیات خود را پرداخت کنند. این شرکت‌ها و اشخاص باید سالانه میزان سود، ضرر و ترازنامه خود را به اداره مالیات گزارش دهند. موعد پرداخت اظهار نامه مالیاتی توسط پرداخت‌کننده حقوقی، معمولاً اواخر تیر است.
اظهار نامه مالیات بر ارث
از جمله مواردی که اشخاص ممکن است در طول زندگی خود بار‌ها با آن برخورد کنند، مالیات بر ارث است. بعد از فوت فرد، دارایی و اموال بر جای مانده او، میان ورثه تقسیم خواهند شد. بر این اساس باید فرم اظهارنامه مالیاتی، از اداره مالیات دریافت و بعد از کامل کردن مجدد به سازمان مالیات ارائه شود. از نظر حقوقی مالیات بر ارث به دو دسته مالیات بر ارث مستقیم و مالیات بر آنچه که فرد فوت شده از خود باقی گذاشته، تقسیم‌بندی می‌شود.
بیشتر بخوانید: انواع هزینه ها در حسابداری و نحوه شناسایی آنها
نحوه ثبت نام اظهارنامه مالیاتی
تمام افراد حقیقی و حقوقی برای ثبت‌نام اظهار نامه مالیاتی و استعلام بدهی‌های مالیاتی خود باید به سایت سازمان مالیاتی کشور یعنی وبسایت tax. Gov. ir مراجعه کنند و مراحل ثبت نام در این وبسایت را به طور کامل انجام دهند. لازم به ذکر است که تمامی مراحل ثبت به صورت آنلاین و از طریق این سایت است و نیازی به مراجعه حضوری اشخاص حقوقی و حقیقی نیست.
مدارک مورد نیاز برای ثبت نام اظهارنامه مالیاتی
مدارک مورد نیاز برای اشخاص حقیقی و حقوقی شامل مدارکی چون اطلاعات هویتی، اطلاعات هویتی و مکانی، مجوز فعالیت‌های اقتصادی، واردات و صادرات کالا، ترازنامه، اطلاعات شرکا، اطلاعات حساب بانکی مرتبط با فعالیت شغلی، موجودی کالا و سایر مواد در ابتدا و پایان دوره، صورت درآمد و هزینه و درآمد مشمول مالیات، معافیت قانونی و بخشودگی‌های مالیاتی است.
مهلت ثبت نام اظهارنامه مالیاتی
اشخاص حقیقی و حقوقی باید هر سال میزان سود و زیان و همچنین درآمد خود را در قالب اظهارنامه مالیاتی به سازمان مالیاتی کشور تحویل دهند. مهلت ثبت‌نام برای افراد حقیقی اواسط تیر و برای افراد حقوقی پایان تیرماه است. اگر سال مالی افراد حقوقی از سال مالی اداره مالیات متفاوت باشد، آخرین مهلت برای ثبت نام توسط اشخاص حقوقی، 4 ماه بعد از اتمام سال مالی آنها خواهد بود.
مهلت ارسال اظهارنامه مالیاتی
مطابق ضوابط مالیاتی، ارسال اظهار نامه مالیات بر ارزش افزوده می‌بایست تا ۱۵ روز بعد از پایان هر فصل انجام شود. همچنین ارائه اظهارنامه عملکرد افراد حقوقی تا ۴ ماه بعد از پایان سال مالی مجاز است. افراد حقیقی نیز می‌توانند تا خرداد ماه سال بعد، اظهار نامه مالیاتی خود را ارائه دهند.
دوره کاربردی آموزش حسابداری نزد اساتید مجرب و حرفه ای
چه کسانی نیاز به ارائه اظهارنامه‌ی مالیاتی دارند؟
افرادی که نیاز به ارائه اظهار نامه مالیاتی دارند، عبارت‌اند از:
- کلیه افراد حقیقی و حقوقی که در کشور مشغول به فعالیت هستند و از مالیات معاف نیستند.
- کلیه اشخاص حقوقی و حقیقی ایرانی که در خارج کشور مشغول به‌کار هستند و میزان درآمد آنها از داخل کشور به دست می‌آید.
- کلیه اشخاص حقوقی و حقیقی که در خارج کشور اقامت دارند؛ ولی درآمد آنها با توجه به فعالیت‌های داخل کشور ایران است.
- کلیه اتباع غیرایرانی اعم از حقوقی یا حقیقی که در کشور درآمد دارند نیز مشمول پرداخت مالیات هستند.
تسلیم اظهارنامه مالیاتی به چه معناست؟
تسلیم اظهار نامه مالیاتی به معنای ارسال آن در زمان مقرر شده است. این اظهارنامه‌ها معمولاً براساس سال مالیاتی تنظیم و ارسال می‌شوند. سال مالیاتی برطبق قانون مالیات‌های مستقیم، در فروردین آغاز و در اسفند ماه به اتمام می‌رسد؛ اما گاهی در اساس‌نامه افراد حقوقی سال مالی آن شرکت، با سال مالیاتی منطبق نخواهد بود. در چنین شرایطی سال مالی شرکت به جای سال مالیاتی قرار گرفته و اشخاص حقوقی می‌توانند تا چهار ماه بعد از پایان سال مالی شرکت خود، برای تنظیم و ارائه اظهار نامه مالیاتی اقدام کنند.
بیشتر بخوانید: حسابداری مالیاتی، وظایف و اهداف آن
جرایم عدم تسلیم اظهارنامه
همه افراد می‌بایست در زمان مقررشده مطابق با ماده ۱۹۲ قانون، برای ارسال اظهار نامه الکترونیکی اقدام کنند. در صورتی که به هر دلیل، فردی اظهار نامه مالیاتی خود را در زمان مقرر شده ارسال نکرده است و کد رهگیری دریافت نکند، از طرف اداره مالیات مشمول پرداخت جریمه غیر قابل بخشودگی می‌شود. این جریمه در اشخاص حقیقی برابر با ده درصد مالیات متعلقه و برای اشخاص حقوقی و صاحبان مشاغل برابر با سی درصد مالیات متعلقه است.
جمع‌بندی
در این مطلب از سفیر قرن توضیح دادیم که سند اظهار نامه مالیاتی، یک کارنامه مالی است که اشخاص حقوقی و حقیقی مشمول مالیات باید سالانه برای محاسبه مالی، آن را تسلیم اداره مالیات کنند. این کارنامه می‌تواند یا به صورت خود اظهاری مالیات باشد یا اینکه سازمان مالیات خود، آن را در اختیار تمامی مودیان قرار دهد.
در حال حاضر این فرایند با راه‌اندازی سامانه الکترونیکی مالیاتی، به‌صورت متمرکز انجام می‌شود. مشمولین مالیات می‌توانند از طریق این سامانه الکترونیکی، اظهارنامه مالیاتی خود را ثبت و ارسال کنند. بعد از بررسی آن توسط اداره مالیات، مبلغ مالیات پرداخت می‌شود و مشمولین موظف به پرداخت آن هستند.
