تصور کنید در یک روز گرم تابستانی، به خانه بازگشته‌اید و با خوشحالی دمای دلخواه خود را روی کولرگازی تنظیم می‌کنید. اما آیا تا به حال فکر کرده‌اید که چطور این دستگاه به‌طور دقیق دما را تنظیم و ثابت نگه می‌دارد؟ پاسخ به این سوال در یک قطعه کوچک اما بسیار مهم به نام "ترموستات" نهفته است.
ترموستات، که به عنوان مغز متفکر سیستم‌های سرمایشی و گرمایشی عمل می‌کند، وظیفه‌ی اصلی خود را در کنترل دما و ایجاد راحتی در فضای داخلی خانه ایفا می‌کند. با تشخیص دمای محیط و ارسال سیگنال‌های لازم به کولرگازی، ترموستات به ما این امکان را می‌دهد که دما را مطابق با ترجیحات خود تنظیم کنیم و از یک محیط مطبوع و دلپذیر لذت ببریم. اگر می‌خواهید اطلاعات بیشتری در مورد نقش ترموستات در کولر گازی، انواع آن، نحوه تنظیم آن، تست و نحوه تعمیر این دستگاه کسب کنید، لطفا تا انتهای این مطلب از سفیر قرن، همراه ما باشید.
ترموستات چیست؟
ترموستات یک دستگاه کنترل دما است که برای حفظ و تنظیم دمای محیط در سیستم‌های گرمایشی، سرمایشی و تهویه مطبوع استفاده می‌شود. این قطعه با اندازه‌گیری دمای محیط و مقایسه آن با دمای تنظیم‌شده، سیگنال‌هایی به سیستم گرمایش یا سرمایش ارسال می‌کند تا دما را به مقدار مطلوب برساند و ثابت نگه‌دارد. ترموستات می‌تواند به‌طور خودکار سیستم را روشن یا خاموش کند یا تنظیمات دما را تغییر دهد، که باعث افزایش راحتی و کارایی سیستم‌های تهویه مطبوع می‌شود. این دستگاه به ما کمک می‌کند تا از محیطی دلپذیر و مطابق با نیازهای خود بهره‌برداری کنیم.
مطالعه بیشتر: روش کار با کنترل کولرگازی
نحوه عملکرد ترموستات در کولرگازی
ترموستات در کولرگازی یکی از اجزای کلیدی برای حفظ دمای مطلوب و بهینه در فضای داخلی است. عملکرد آن به‌گونه‌ای است که دمای محیط را به دقت اندازه‌گیری و کنترل می‌کند تا فضای داخلی همیشه در دمای دلخواه باقی بماند. این فرآیند شامل چندین مرحله اصلی است:
اندازه‌گیری دما: ترموستات به وسیله یک سنسور دما، دمای واقعی محیط را به‌طور مداوم اندازه‌گیری می‌کند. این سنسور می‌تواند از نوع مکانیکی، الکترونیکی یا دیجیتال باشد، بسته به نوع ترموستات.
مقایسه با تنظیمات کاربر: دمای اندازه‌گیری شده با دمای تنظیم‌شده که توسط کاربر بر روی ترموستات وارد شده است، مقایسه می‌شود. این تنظیمات می‌تواند به صورت دستی یا از طریق تنظیمات دیجیتالی صورت گیرد.
کنترل سیستم کولرگازی: بر اساس مقایسه انجام شده، ترموستات سیگنال‌هایی به سیستم کولرگازی ارسال می‌کند. اگر دمای محیط از دمای تنظیم‌شده بالاتر باشد، ترموستات به کمپرسور کولرگازی دستور می‌دهد تا فعال شده و سرمایش را افزایش دهد. به محض اینکه دمای محیط به میزان مطلوب برسد، ترموستات سیگنالی برای کاهش یا خاموش کردن کمپرسور ارسال می‌کند.
پاسخ به تغییرات دما: اگر دمای محیط به زیر دمای تنظیم‌شده بیافتد، ترموستات به‌طور خودکار سیستم کولرگازی را دوباره فعال می‌کند تا دما را به سطح مطلوب بازگرداند. این عمل به‌طور مداوم تکرار می‌شود تا دمای فضای داخلی به طور ثابت و در حد تنظیم‌شده باقی بماند.
افزایش کارایی انرژی: ترموستات همچنین به بهینه‌سازی مصرف انرژی کمک می‌کند. با تنظیم دقیق و مدیریت بهینه عملکرد کولرگازی، ترموستات از مصرف انرژی اضافی جلوگیری کرده و عمر مفید دستگاه را افزایش می‌دهد.
انواع ترموستات کولر گازی
این قطعه در انواع مختلف طراحی و وارد بازار شده‌اند. در این بخش انواع ترموستات را معرفی می‌کنیم و در موردشان توضیحات کلی را ارائه می‌دهیم.
- مکانیکی: این قطعه که به آن ترموستات مویین هم گفته می‌شود، از یک سنسور، لوله مویین و دیافراگم تشکیل شده است و کارکرد آن برپایه انبساط و انقباش مایع مویین است. زمانی که سنسور (حسگر) با افزایش دما مواجه می‌شود، مایع از لوله مویین به سمت دیافراگم حرکت می‌کند. در این مرحله کلید مدار باز و سپس بسته می‌شود.
- دیجیتالی (الکتریکی): این قطعه دما را از حسگر دریافت می‌کند و با کمک جریان الکتریکی که به رله مینیاتوری وارد شده است، باعث قطع‌ووصل برق کمپرسور می‌شود تا تنظیم دما صورت گیرد.
- جیوه‌ای (معمولی)
- تفلنی
- Talking
- منطقه‌ای
- پمپی حرارتی (تولیدشده برای کولرهای گازی از نوعِ گرمایشی)
معرفی خدمات سفیر قرن: لوله کشی توکار اسپیلت
وظیفه ترموستات در کولر گازی یا اسپیلیت
همانطور که پیشتر هم توضیح دادیم، وظیفه ترموستات در کولرگازی، متعادل‌نگه داشتن دمای محیط است و این کار را با قطع جریان برق کمپرسور و وصل آن، انجام می‌دهد. در واقع هرزمان که حسگر متوجه شود دما کاهش یافته است، برق را قطع می‌کند و زمانی‌که حس کند، دما افزایش یافته است، آن را وصل می‌کند. با این قطع‌ووصل جریان برق کمپرسور، کولرگازی شروع به فعالیت کرده یا از کار می‌افتد. به این ترتیب دمای کولر و محیط متعادل می‌شود.
خوب است این نکته را هم درنظر بگیرید که ترموستاتی که در کولرگازی وجود دارد، معمولا الکتریکی خودکار است و برای آنکه دما را تنظیم کند، کافی است آن را به تاسسیات گرمایشی یا سرمایشی که امکان اتصال به این قطعه را داشته باشند، وصل کنید. در این صورت است که می‌تواند به حفظ تعادل دمای محیط و کولر کمک کند.
نحوه تنظیم ترموستات کولر گازی
در این مطلب در مورد وظیفه ترموستات که حفظ تعادل دما بود، صحبت کردیم. توضیح دادیم که این کار را با قطع و وصل جریان برق کمپرسور انجام می‌دهد. برای آنکه بخواهید این قطعه را تنظیم کنید، ابتدا توضیحات زیر را درنظر بگیرید.
مطالعه بیشتر: طریقه کارکرد کولر گازی
هر حسگری یک نقطه تنظیم (set point) و تفاضل (differential) دارد که باید آن را پیدا کنید. برخی از این قطعات، نقطه تنظیمشان روی C˚ 2 و تفاضل آنها روی C˚ 4 تنظیم شده است. اگر چنین باشد، تا زمانی‌که سنسور حداقل دمای 0 و حداکثر دمای 4 درجه را احساس نکند، نمی‌تواند کمپرسور را قطع یا وصل کند.
خوب است بدانید که مقدار تفاضل به نوعِ محصول و محلی که سنسور روی آن نصب شده است، بستگی دارد. مثلا اگر سنسور روی محصول متصل شده باشد، می‌تواند دمای دستگاه را به‌طور مستقیم حس کند، در این صورت تفاضل 1 تا C˚ 2 است؛ اما اگر سنسور روی دستگاه نصب نشده باشد، مثلا داخل سالن باشد و دمای دستگاه با اندازه‌گیری دمای سالن سنجیده شود، تقاضل تقریبا بین C˚ 3 تا C˚ 4 درجه خواهد بود.
ممکن است دیده باشید که حسگر را روی اواپراتور کولر نصب کرده‌اند. در این صورت دمای اواپراتور را اندازه می‌گیرند تا بتوانند متوجه دمای دستگاه یا همان محصول شوند. در این صورت تفاضل بین 8 تا C˚ 12 است. متوسط دمای محصول برابر با متوسط دمای قطع و وصل است. پس اگر بخواهید متوسط دمای سالن را در 2 درجه تنظیم کنید، باید دمای وصل 3 درجه و دمای قطع 1 درجه را تنظیم کنید.
حال توجه کنید که اگر بخواهید دمای محصول را با کمک دمای اواپراتور کولرگازی کنترل کنید، باید دمای قطع طوری تنظیم شود که اختلاف دمای اواپراتور کولر و سالن، جبران شود. در این حالت کافی است که دمای قطع ترموستات را به اندازه اختلاف دمای اواپراتور و سالن، کاهش دهید.
معرفی دوره سفیر قرن: آموزش نصب و تعمیر کولرگازی
اکنون می‌توانید ترموستات را تنظیم کنید. ابتدا دکمه‌ای که عملیات کم یا زیادکردن دمای کولرگازی را انجام می‌دهد و روی پنل جلویی کولر است، فشار دهید. ممکن است کارکرد آن به‌صورت دکمه بالا یا پایین باشد. هر بار که دکمه بالا یا پایین را فشار دهید، دمای ترموستات یک درجه تغییر می‌کند و صدایی مثل بیپ شنیده می‌شود. اگر نقطه تنظیم آن 2 درجه باشد و تفاضل آن 4 درجه، زمانی‌که حسگر دمای محیط را روی 4 درجه حس کند، ترموستات، کمپرسور را روشن می‌کند.
تست ترموستات کولر گازی
زمانی که در کارکرد ترموستان مشکلی دیده شد، لازم است عملیات تست روی آن انجام شود. بهتر است این کار به فرد متخصص و کارشناس این حوزه، سپرده شود؛ با تست قطعه و بررسی آن، مشکل پیدا می‌شود و فرد متخصص به‌راحتی آن را تعمیر و اگر امکان تعمیر نبود، قطعه را تعویض می‌کند.
برای تست وسایل زیر نیاز است:
- اهم متر
- ظرفی که حاوی مقداری یخ خردشده باشد
- ترموستات بالای صفر
- ترموستات پایین صفر
معرفی خدمات سفیر قرن: دوره آموزش نصب و تعمیر پکیج دیواری
برای تست، کارشناس مراحل زیر انجام می‌دهد:
- ابتدا لوله مویی ترموستات را بررسی می‌کند.
- زمانی که کارشناس مطمئن شد، لوله بریده یا شکسته نیست، ترموستات را خلاف عقربه‌های ساعت می‌چرخاند.
- سلکتور اهم متر را روی اهم قرار می‌دهد و سیم‌های رابط آن را به فیش اتصالی ترموستات وصل می‌کند.
- بالب ترموستات را داخل ظرف حاوی یخ قرار می‌دهد.
- در این مرحله ترموستات و انحراف عقربه اهم‌تر، قطع می‌شود.
- اگر کارشناس تشخیص داد که ترموستات سالم است، آن را وصل می‌کند و عقربه‌های اهم‌متر هم منحرف می‌شوند. در غیراینصورت آن را تعویض می‌کند.
نگهداری و تعمیر ترموستات کولرگازی
ترموستات کولرگازی، به عنوان یکی از اجزای حیاتی سیستم‌های تهویه مطبوع، نیاز به نگهداری و تعمیرات منظم دارد تا عملکرد بهینه و طول عمر دستگاه تضمین شود. این دستگاه به‌طور مداوم دمای محیط را کنترل کرده و به سیستم کولرگازی دستور می‌دهد تا به درستی عمل کند. برای اطمینان از عملکرد صحیح و جلوگیری از مشکلات احتمالی، رعایت نکات زیر ضروری است:
پاک‌سازی منظم: ترموستات‌ها به گرد و غبار حساس هستند که می‌تواند بر دقت عملکرد آنها تأثیر بگذارد. با استفاده از یک پارچه نرم و خشک، به‌طور منظم ترموستات را پاک کنید و از تجمع گرد و غبار و آلودگی جلوگیری کنید. این کار به حفظ حساسیت و دقت سنسور دما کمک می‌کند.
بررسی باتری: در ترموستات‌های دیجیتال و بی‌سیم، باتری‌ها باید به‌طور منظم بررسی و در صورت نیاز تعویض شوند. باتری‌های ضعیف می‌توانند باعث عملکرد نامناسب ترموستات شوند. باتری‌ها معمولاً هر 1 تا 2 سال یکبار نیاز به تعویض دارند.
کالیبراسیون و تنظیمات: اطمینان حاصل کنید که ترموستات به درستی کالیبره شده است. با استفاده از دستورالعمل‌های سازنده، تنظیمات ترموستات را بررسی و در صورت لزوم تنظیمات دما را اصلاح کنید. کالیبراسیون نادرست می‌تواند به عملکرد نادرست کولرگازی منجر شود.
بازرسی اتصالات: مطمئن شوید که اتصالات برق و سیم‌ها به‌طور صحیح به ترموستات متصل شده‌اند. اتصالات شل یا معیوب می‌تواند باعث اختلال در عملکرد ترموستات و حتی آسیب به دستگاه شود. اگر اتصالات آسیب دیده یا شل بودند، آنها را تعمیر یا تعویض کنید.
بررسی عملکرد: به‌طور منظم عملکرد ترموستات را بررسی کنید تا از عملکرد صحیح آن مطمئن شوید. تنظیم دما و مشاهده واکنش کولرگازی به تنظیمات ترموستات می‌تواند به شناسایی مشکلات احتمالی کمک کند. در صورت مشاهده هر گونه ناهماهنگی یا عملکرد نادرست، سریعاً اقدام به بررسی و تعمیر کنید.
نگهداری از محیط ترموستات: اطمینان حاصل کنید که ترموستات در موقعیت مناسبی نصب شده و از معرض مستقیم نور خورشید، منابع حرارتی و سرما دور باشد. این عوامل می‌توانند بر عملکرد ترموستات تأثیر بگذارند و دقت آن را کاهش دهند.
تعمیرات و خدمات تخصصی: در صورتی که ترموستات به درستی کار نمی‌کند یا مشکلاتی مانند خاموش شدن ناگهانی یا عدم پاسخگویی به تنظیمات دما را تجربه کردید، بهتر است از یک تکنسین متخصص برای بررسی و تعمیر ترموستات کمک بگیرید. تعمیرات تخصصی می‌تواند به رفع مشکلات پیچیده و جلوگیری از آسیب‌های بیشتر کمک کند.
جمع‌بندی
در این مقاله از سفیر قرن در مورد ترموستات، انواع آن در کولرگازی، وظیفه آن در کولرگازی و نحوه تنظیم و تست این قطعه صحبت کردیم. ضمن اینکه توضیح دادیم که درصورت امکان برای تعمیر آن چه باید کرد. از اینکه این مقاله را تا انتها مطالعه کردید، سپاسگزاریم.
