تغییرات قوانین مالیاتی در گذر زمان از جمله مهمترین مسائلی است که باید دراسرع‌وقت از مفاد آن مطلع شوید و بدانید که مطابق با قوانین جدید، موظف به انجام چه اقداماتی خواهید بود؛ بنابراین قصد داریم تا در این بخش از مجله سفیر قرن، به طور مفصل پیرامون موضوع مربوطه صحبت کنیم و اطلاعات مفیدی دررابطه‌با این تغییرات قوانین مالیاتی خدمت شما ارائه دهیم.
وضع منابع مالیاتی جدید
دررابطه‌با جدیدترین تغییر قانون های مالی در سال های اخیر می‌توان به دو مورد زیر اشاره کرد:
- در سال ۱۳۶۶ یک قانون مالیاتی مبنی بر اینکه برای اماکن مسکونی خالی از سکنه باید مالیات پرداخت شود؛ از مجموعه قوانین مالیاتی کشور حذف شده بود؛ اما در تاریخ ۱۳۸۰/۱۱/۲۷ این مورد مجدداً در دستور کار دولت قرار گرفت و افرادی که واحد مسکونی خالی از سکنه خالی دارند، باید مالیات مربوطه را پرداخت کنند.
- مورد دوم هم اینکه اگر یک شخص حقیقی، چند واحد شغلی داشته باشد، مجموع درآمدهای او صرفاً مشمول کسر یک معافیت خواهد بود.
تغییر قانون تنقیح قوانین مالیاتی کشور
در سال ۱۳۹۵، قانون تنقیح قوانین مالیاتی کشور مورد اصلاح و بازنگری قرار گرفت تا سازوکار مناسبی برای اخذ مالیات از قراردادهای پژوهشی ایجاد شود و نرخ مشکلات موجود در روند محاسبه مالیات‌های مستقیم و غیر مستقیم کاهش یابد. این قانون دارای ۳۶۹ بند اجرایی، ۱۸۹ بند منقضی و ۱۹۹ بند منسوخ صریح است که برای مطالعه آن می‌توانید به مجموعه مصوبات مجلس شورا (شماره ۳۷/۱۴۷۵۰) مراجعه کنید.
تغییر قانون مالیات بر ارزش افزوده
باتوجه‌به آخرین تغییرات قوانین مالیات بر ارزش افزوده، فروشنده مجاز است ۹ درصد به تعرفه خدمات و محصولات خود بیفزاید. مبلغ مربوط به درصد مذکور، پس از کسر مالیات فروشنده به حساب دولت واریز می‌شود.
تغییر قانون مالیات های مستقیم
پس از صحبت پیرامون تغییر انواع قوانین مالی، بهتر است دررابطه‌با مهمترین اصلاحات قانون مالیات‌های مستقیم که در سال ۱۳۹۵ لازم‌الاجرا شد؛ بیشتر بدانیم.
- بر اساس این اصلاحات، اولین موردی که دچار تغییرات اساسی شد؛ نرخ مالیات‌برارث و ضوابط حاکم بر آن بود. همچنین تمامی بانک‌ها، مؤسسات مالی و اعتباری و اشخاص حقوقی سازمان‌های دولتی و غیردولتی؛ از تسلیم اموال به وراث، پیش از اخذ گواهی مالیاتی، منع شدند. ضمناً بر اموالی که بر اساس نذر یا وصیتی، به وارثِ مربوطه تعلق می‌گیرد؛ مالیات وضع شد.
- مالیاتی که مربوط به اجاره املاک از هر نوع می‌شود، حداقل باید معادل ۸۰ درصد جدول ارزش املاک باشد. مالیات اماکن مسکونی خالی از سکنه هم از سال دوم به بعد، به‌صورت تصاعدی محاسبه می‌شود.
- شهرداری‌ها موظف هستند تمام پروانه‌های ساختمان و پایان کار را در شهرهایی که بیش از هزار نفر جمعیت دارد؛ به اداره امور مالیاتی بفرستند تا پرونده مالیاتی برای ساختمان مربوطه تشکیل شود. در ضمن، علاوه بر مالیات نقل‌وانتقال، مالیاتی هم به‌منظور ساخت و فروش هر نوع ساختمان از سازنده دریافت می‌شود.
- مبلغ پرداختی کارفرمایان به اشخاص حقیقی در ازای مشاوره، تحقیق و پژوهش، حضور در جلسات؛ مشمول ۱۰ درصد مالیات خواهد بود.
- تجار اقتصادی موظف هستند که هر ساله پیش از پایان خرداد، اظهارنامه مالیاتی خود را تسلیم اداره مربوطه کنند. در غیر این صورت، معادل ۱۰_۳۰ درصد از مالیات متعلق به‌عنوان جریمه برای آنان در نظر گرفته خواهد شد.
- نرخ مالیات برای اشخاص حقیقی، ۱۵_۲۵ درصد است که هر ساله به‌صورت تصاعدی محاسبه می‌شود.
- اگر هزینه مالیاتی بالاتر از ۵۰ میلیون ریال باشد، باید از طریق سیستم‌های بانکی پرداخت شود.
- تمامی بانک‌ها و مؤسسات موظف هستند گردش مالی تمام حساب‌های جاری و سپرده را به سازمان امور مالیاتی تسلیم کنند.
تغییر مالیات بر دارایی
مالیات بر دارایی انواع مختلفی دارد که در ادامه علاوه بر معرفی هر مورد، تغییرات اعمال شده بر آن را توضیح خواهیم داد:
- مالیات بر ارث: در سال ۹۵ تغییراتی در این مورد صورت گرفت و این بر اساس، نحوه محاسبات مربوطه تغییر یافت. در حال حاضر محاسبه مالیات بر ارث به این صورت است: تمام دارایی‌های فرد فوت شده به‌صورت قانونی دسته‌بندی می‌شود تا مالیات مربوط به هر دسته، به‌صورت جداگانه محاسبه گردد.
- مالیات بر ملک: در سال ۹۹ یک قانون حذف شده، مجدداً به لیست قوانین مالیاتی کشور بازگردانده شد. بر اساس این ماده مربوطه، به‌ازای املاک لوکس اعم از ویلا و خانه‌باغ‌ها که ارزشی بیش از ۱۵ میلیارد تومان داشته باشند، باید مالیات پرداخت شود.
- مالیات بر ملک و مستغلات خالی: اگر خانه‌ای بیش از ۴ ماه خالی باشد، ملزم به پرداخت است نوع مالیات خواهد بود.
- مالیات بر تمبر: برای دریافت و تمدید پروانه کسب، مبلغ ۵ هزار تومان بابت مالیات تمبر دریافت خواهد شد.
تغییر مالیات غیر مستقیم
به‌طورکلی ۳ نوع مالیات غیر مستقیم در کشور وجود دارد که عبارت‌اند از: حقوق و عوارض گمرکی، مالیات بر مصرف و مالیات بر ارزش افزوده. دررابطه‌با مالیات بر مصرف تغییرات خاصی اعمال نشده و راجع به اصلاحات ارزش افزوده هم پیش‌تر توضیح دادیم؛ بنابراین در این بخش قصد داریم پیرامون تغییرات قوانین مالیات گمرکی، نکاتی را شرح دهیم.
نکته مهمی که باید درنظر گرفت، مفادی است که در ادامه بررسی خواهیم کرد و درواقع کلیتی از اصلاحات را در بر دارد؛ بنابراین شما عزیزان می‌توانید برای اطلاع از ریز جزئیات تغییرات مربوطه، مصوبه 1320/04/22 مجلس شوراي ملي را مطالعه کنید.
- حقوق گمرکی و مالیات مربوط به کالاهای وارداتی و صادراتی باید به ریال دریافت شود.
- کالاهای خاصی وجود دارد که از پرداخت مالیات گمرکی معاف هستند، برخی از آن‌ها عبارت‌اند از اشیا متعلق به دربار سلطنتی، نمایندگان سیاسی خارجه، علامت‌های کشوری و پرچم‌ها، مایحتاج جنگ، اثاثيه مستعمل ايرانيانی كه دست‌کم دو سال در خارجه اقامت داشته، افزارکار کارگران ایرانی و...
تغییر تعلق واقعی مالیات
یکی دیگر از مسائل مربوط به تغییرات قوانین مالیاتی در گذر زمان، تغییر تعلق واقعی مالیات است که به مفهوم کاهش/ حذف یا افزایش میزان مالیات، درحالی‌که درآمد ثابت نگه داشته می‌شود؛ اشاره دارد. این تغییر معمولاً بر اثر اصلاح قوانین مالی رخ می‌دهد و در پی آن، مودیان با افزایش قیمت فروش یا کاهش قیمت خرید مواجه می‌شوند.
مهمترین اصلاحات قانون مالیات های مستقیم
در قسمت قبل راجع به مهمترین اصلاحات قانون مالیات‌های مستقیم به طور مفصل صحبت کردیم، بد نیست در این بخش قوانینی را که اصلاحات بر آن‌ها اعمال شده بود، بررسی کنیم انواع مالیات مستقیم به شرح زیر است:
- مالیات‌بردرآمد: این مالیات از درآمد اشخاص کسر می‌شود. مالیات‌بردرآمد املاک، حقوق، مشاغل، اشخاص حقوقی و اتفاقی نمونه‌ای از آن است.
- مالیات بر دارایی: مالیاتی که در ازای اراضی بایر (حذف شده)، ارث، تمبر، املاک و مستغلات مسکونی خالی از سکنه گرفته می‌شود، مالیات بر دارایی نام دارد که زیر شاخه مالیات مستقیم به شمار می‌رود.
جمع‌بندی
در این مطلب به بررسی تغییرات قوانین مالیاتی در گذر زمان پرداختیم و دانستیم که چه اصلاحاتی در سال‌های اخیر صورت‌گرفته است. مسلماً پس از مطالعه این مقاله و اطلاع از اصلاحات قانون مالی در سال جدید، موظف هستید که تمام موارد مذکور را رعایت کنید و دانسته از این بابت، مرتکب تخلف نشوید. امیدواریم نهایت استفاده را از مطالعه این مطلب برده باشید و به پاسخ سؤالات موجود در ذهن خود برسید. لطفاً شما عزیزان هم نظرات و پیشنهادهای خود را در این باره با ما و سایر کاربران مجله سفیر قرن به اشتراک بگذارید. از اینکه تا پایان همراه ما بودید، صمیمانه سپاسگزاریم.
