سرعت شاتر در عکاسی یکی از اصلی‌ترین بخش‌های عکاسی است. سرعت شاتر دو کار اساسی انجام می‌دهد؛ اول اینکه روشنایی عکس و القای حس حرکت کردن در تصویر را ایجاد می‌کند و دوم اینکه می‌تواند حرکت‌های سوژه را تار کند.
در این مطلب با سفیر قرن همراه باشید تا با هم ببینم تأثیر سرعت شاتر در عکاسی چگونه است و چطور باید اعداد شاتر در عکاسی را تنظیم کنیم. قبل از اینکه بدانیم سرعت شاتر چیست، بایستی در مورد خود شاتر اطلاعاتی داشته باشیم. شاتر در دوربین به پرده‌ای می‌گویند که مقابل حسگر دوربین قرارگرفته است. زمانی که دوربین عکس می‌گیرد این پرده در یک‌لحظه باز و بسته می‌شود. زمانی که شاتر باز می‌شود، نوری که از لنز دوربین عبور می‌کند به حسگر دوربین رسیده و بعد از لمس سنسور دوربین، شاتر به‌سرعت بسته می‌شود تا برخورد نور به حسگر را متوقف کند.
سرعت شاتر چیست؟
سرعت شاتر به مدت زمانی گفته می‌شود که شاتر باز مانده و اجازه عبور نور را به دوربین می‌دهد تا عکس را ثبت کند. این مدت زمان بر روی نحوه نمایش عکس‌ها تأثیرگذار است. زمانی که سرعت شاتر را پایین می‌آورید، سنسور دوربین، مدت طولانی‌تری در معرض نور قرار می‌گیرد، همین باعث می‌شود تا تاری یا ماتی حرکت در عکس اتفاق بیفتد. احتمالاً دیده باشید در عکس‌هایی که معمولاً از اتومبیل یا موتورسیکلت‌ها گرفته می‌شود، سوژه متحرک در امتداد عکس تار می‌شود.
زمانی که با سرعت شاتر بالا عکاسی می‌کنید، می‌توانید حرکت سوژه‌هایی که بسیار سریع هستند، ثبت کنید. درواقع حرکت را از سوژه متحرک می‌گیرید؛ مانند عکس‌هایی که از آبشار رودخانه یا پرواز کردن پرندگان گرفته می‌شود.
مطالعه بیشتر: فوکوس چیست؟ آموزش فوکوس در عکاسی
کاربرد سرعت شاتر در عکاسی
سرعت شاتر یکی از اصول مهم در عکاسی است که با دانستن کاربردها و نحوه تنظیم آن می‌توانید لحظات زیبایی را به تصویر درآورید. ازجمله این موارد:
تغییر روشنایی تصویر
یکی از کاربردهای مهم سرعت شاتر که در ابتدای مطلب نیز به آن اشاره کردیم، سرعت شاتر و تأثیر آن بر نوردهی یا اکسپوژر است. درصورتی‌که از سرعت شاتر کم استفاده کنید، سنسور دوربین شما نور بسیار زیادی دریافت می‌کند و زمانی که از سرعت شاتر زیاد استفاده کنید، سنسور دوربین نور کمی را دریافت می‌کند، همین امر باعث می‌شود اغلب عکس‌های شما تار بیفتد.
ایجاد افکت‌های جادویی با ثابت کردن یا تار کردن حرکت آب یا ابرها
اگر می‌خواهید افکت‌های رؤیایی یا جادویی به تصویرتان ببخشید می‌توانید با تنظیم سرعت شاتر این کار را انجام دهید. مثلاً با استفاده از شاتر با سرعت پایین، یک سوژه که در حال حرکت است، مثل آب یا حرکت ابرها را به‌صورت جادویی ثبت کنید. برای این کار می توانید آموزش تنظیمات دوربین برای عکاسی از سوژه های متحرک سفیر قرن را دنبال کنید.
تار کردن تصاویر
اگر قصد دارید تصاویرتان را تار کنید، یکی از راه‌هایی که می‌توانید انجام دهید، تعیین فاصله کانونی لنز است. لنزهای تله فوتو به سرعت شاتر سریع نیاز دارند تا تصویر بدون تار بگیرند. این لنزها می‌توانند نرم‌ترین و نامحسوس‌ترین حرکات را بگیرند و بزرگ‌نمایی کنند.
دوره آموزش عکاسی آموزشگاه سفیر قرن
فریز کردن (ثابت کردن)
زمانی که سوژه آن‌قدر سریع حرکت می‌کند که شما می‌خواهید آن را ثابت کنید، باید از یک شاتر سریع استفاده کنید. زمانی که سرعت شاتر را بالا ببرید، می‌توانید حرکت سوژه بدون تاری ثبت کنید.
سرعت شاتر (Shutter Speed) چگونه اندازه‌گیری می‌شود؟
زمانی که از سرعت شاتر کمتر از یک ثانیه استفاده می‌کنید، معمولاً در کسری از ثانیه سرعت شاتر محاسبه می‌شود. مثلاً منظور از سرعت شاتر 1.4، یک‌چهارم ثانیه است. اکثر دوربین‌های جدید و بدون آیینه می‌توانند سرعت شاترها را تا 1.4000 ثانیه نیز بالا ببرند. معمولاً کمترین سرعت شاتر با طولانی‌ترین زمان نورگیری 30 ثانیه است.
تأثیر سرعت شاتر بر عکس‌ها
سرعت شاتر یکی از مهم‌ترین عوامل در تعیین کیفیت و ظاهر عکس‌ها است. این ویژگی مدت زمانی را که سنسور دوربین نور را دریافت می‌کند، کنترل می‌کند و تأثیر مستقیم بر روی وضوح، نوردهی و حتی حس حرکت در تصویر دارد.
سرعت شاتر بالا: زمانی که از سرعت شاتر سریع استفاده می‌شود، حرکت در عکس فریز می‌شود و نتیجه تصویری واضح و بدون تاری از سوژه‌های در حال حرکت خواهد بود. این تنظیمات مناسب برای ثبت لحظات سریع مانند عکس‌های ورزشی یا حیات وحش است.
سرعت شاتر پایین: با کاهش سرعت شاتر، دوربین مدت بیشتری نور دریافت می‌کند که می‌تواند باعث ایجاد افکت‌هایی مانند تاری حرکت (Motion Blur) شود. این تکنیک در عکاسی از مناظر شبانه یا برای ایجاد جلوه‌های هنری از سوژه‌های متحرک کاربرد دارد.
مراحل تنظیم سرعت شاتر
تنظیم سرعت شاتر یکی از اصلی‌ترین تنظیمات در عکاسی است که می‌تواند به طور مستقیم بر کیفیت و جلوه نهایی تصویر تأثیر بگذارد. در بسیاری از دوربین‌ها و گوشی‌های هوشمند، سرعت شاتر به صورت خودکار توسط دستگاه تنظیم می‌شود، اما زمانی که نیاز به تنظیم دستی آن دارید، می‌توانید مراحل زیر را دنبال کنید:
حالت خودکار (Auto Mode):
در حالت خودکار، دوربین به‌صورت پیش‌فرض سرعت شاتر، دیافراگم و ایزو را متناسب با شرایط نوری و سوژه به‌طور خودکار تنظیم می‌کند. این حالت مناسب برای عکاسانی است که نمی‌خواهند وارد جزئیات فنی شوند و به‌دنبال ثبت سریع و آسان عکس هستند.
حالت تقدم شاتر (Shutter Priority Mode):
اگر می‌خواهید کنترل بیشتری بر روی سرعت شاتر داشته باشید، می‌توانید دوربین را در حالت تقدم شاتر (که با علامت S یا Tv مشخص می‌شود) قرار دهید. در این حالت شما سرعت شاتر را به صورت دستی تنظیم می‌کنید و دوربین به طور خودکار دیافراگم مناسب را برای نوردهی صحیح انتخاب می‌کند. این حالت برای مواقعی که می‌خواهید حرکت را ثابت یا تار کنید، ایده‌آل است.
حالت دستی (Manual Mode):
در حالت دستی (M)، شما کنترل کامل بر روی تمامی تنظیمات دوربین از جمله سرعت شاتر، دیافراگم و ایزو دارید. این حالت مناسب عکاسان حرفه‌ای یا کسانی است که می‌خواهند با توجه به شرایط نوری و سوژه، تنظیمات دقیق‌تری انجام دهند. در این حالت، می‌توانید سرعت شاتر را به دلخواه تنظیم کرده و از دیافراگم و ایزو برای متعادل کردن نوردهی استفاده کنید.
تنظیم سرعت شاتر در گوشی‌های هوشمند:
بیشتر گوشی‌های هوشمند در حالت پیش‌فرض سرعت شاتر را به‌صورت خودکار تنظیم می‌کنند. اما در صورت استفاده از اپلیکیشن‌های دوربین پیشرفته یا حالت‌های Pro، می‌توانید سرعت شاتر را به صورت دستی تنظیم کنید. برای ثبت تصاویر با نور کم یا برای ایجاد افکت‌های خاص، این گزینه می‌تواند مفید باشد.
انتخاب سرعت مناسب شاتر:
هنگام تنظیم دستی سرعت شاتر، به شرایط نوری و نوع عکاسی توجه کنید. برای صحنه‌های اکشن یا سوژه‌های متحرک، از سرعت شاتر بالا استفاده کنید. برای صحنه‌های کم‌نور یا افکت‌های هنری مانند ثبت حرکت، سرعت شاتر پایین مناسب‌تر است.
کارگاه آموزش فیلمبرداری در سفیر قرن
تفاوت سرعت شاتر در سبک‌های مختلف عکاسی
سرعت شاتر نقش کلیدی در تعیین سبک و نتیجه نهایی عکس‌ها در سبک‌های مختلف عکاسی ایفا می‌کند. هر سبک عکاسی نیازمند تنظیمات خاصی برای سرعت شاتر است تا بتواند به بهترین شکل ممکن سوژه و فضا را به تصویر بکشد.
عکاسی ورزشی: در این سبک، از سرعت شاتر بالا (معمولاً 1/1000 ثانیه یا بیشتر) استفاده می‌شود تا حرکت‌های سریع مانند دویدن یا پریدن ورزشکاران بدون تاری ثبت شوند و تصویر واضح باقی بماند.
عکاسی طبیعت و حیات وحش: برای ثبت جزئیات حرکات سریع حیوانات یا پرندگان، نیاز به سرعت شاتر سریع است. این کار تضمین می‌کند که حرکت سوژه به طور دقیق و بدون تارشدن ثبت شود.
عکاسی از مناظر شهری و شبانه: در این سبک‌ها، معمولاً از سرعت شاتر پایین (مانند چند ثانیه یا بیشتر) استفاده می‌شود تا بتوان نور کافی را از صحنه‌های کم‌نور جمع‌آوری کرد و جلوه‌های نورانی زیبایی مانند رد نور اتومبیل‌ها را ایجاد کرد.
عکاسی پرتره: در عکاسی پرتره، سرعت شاتر معمولاً در محدوده متوسط (1/125 تا 1/250 ثانیه) تنظیم می‌شود تا هم حرکات ناخواسته حذف شود و هم نوردهی مناسب برای سوژه فراهم شود.
عکاسی خلاقانه: عکاسان خلاق ممکن است از سرعت شاتر بسیار پایین برای ایجاد افکت‌های هنری مانند تاری حرکت یا نقاشی با نور استفاده کنند که به تصویر حس پویایی و انرژی می‌بخشد.
تکنیک‌های عکاسی با تغییر سرعت شاتر
در ادامه با هم برخی از تکنیک‌ها را که با تنظیم سرعت شاتر می‌تواند در عکاسی بهتر به شما کمک کند با هم مرور می‌کنیم:
عکاسی با نگه داشتن دوربین در دست
سرعت شاتر یکی از مهم‌ترین عناصر دوربین است که می‌تواند تاری تصویر را کنترل کند. به‌صورت کلی می‌توان گفت فاصله کانونی دوربین، شما را به آهسته‌ترین سرعت شاتر که در وضعیت دوربین به دست می‌توانید تنظیم کنید، مرتبط است. مثلاً اگر فاصله کانونی دوربین 300 میلی‌متر است، برای جلوگیری از لرزش دوربین، از سرعت شاتر 1.300 ثانیه یا سریع‌تر استفاده کنید. زمانی که فاصله کانونی دوربین کمتر است می‌توانید مثلاً در فاصله کانونی 50 میلی‌متر، از سرعت شاتر 1.50 استفاده کنید تا لرزش دستتان را کنترل کند.
تکنیک پینگ
برای استفاده از این تکنیک بایستی لرزش دوربین به‌طور کامل از بین برود. معمولاً استفاده از این تکنیک، هنگام عکاسی با دوربین بر روی دست سخت است. برای استفاده از این تکنیک، باید سرعت شاتر را کاهش دهید و تنظیمات نورپردازی را نیز به‌درستی تعیین کنید و سپس به دنبال سوژه‌ای که در حال حرکت است، رفته و عکس بگیرید؛ مشابه پشت‌صحنه‌هایی که در فیلمبرداری فیلم و سریال‌ها دیدید.
تکنیک تاری حرکت
برعکس تکنیک قبلی می‌توانید از این تکنیک استفاده کرده و پس زمینه‌ای را که ثابت است، شارپ کنید و سوژه متحرک را تار کنید. در این زمان باید منتظر باشید تا از جلوی پس‌زمینه سوژه‌ای متحرکت، مانند تونل قطار یا اتوبوس حرکت کند. به‌این‌ترتیب، سرعت شاتر را کاهش داده و حرکت سوژه در تصویر ثابت می‌شود.
تاثیر سرعت شاتر در عکاسی
سرعت شاتر در عکاسی برای حرکت دادن یا ساکن کردن در عکاسی مورداستفاده قرار می‌گیرد. سرعت شاتر کم اغلب برای کنترل حرکت و لرزش‌های وارده به دوربین مورداستفاده قرار می‌گیرد. برای مثال در سرعت شاتر پایین در حد 60.1 ثانیه، می‌تواند دوربین را به‌اندازه لازم برای نلرزیدن ثابت کند. سرعت شاتر بالا، با سرعت 250.1 ثانیه و بالاتر از آن است. در این سرعت، معمولاً حرکت‌های سریع نیز ثابت می‌شود. معمولاً یک سرعت شاتر بالا به لنز شفاف و دیافراگم واید نیاز دارد.
به‌طورکلی سرعت شاتر پایین، نسبت به انتقال لرزش دست حساس بوده و سرعت شاتر بالا مشکل از دست دادن سوژه متحرک به هنگام عبور از میدان دید لنز را دارد.
مقاله بهترین ژست نیم رخ عکاسی برای خانم‌ها را در سفیر قرن بخوانید.
میزان نور و سرعت شاتر چه رابطه‌ای دارند؟
دیافراگم و شاتر در عکاسی نیز به هم مربوط هستند. یکی دیگر از تغییراتی که سرعت شاتر در عکس‌ها ایجاد می‌کند، تغیر نوردهی است. زمانی که سرعت شاتر عدد بالایی باشد، مثلاً 1.4000 ثانیه، نور زمان کمی دارد تا به سنسور برخورد کند و درنتیجه نور تصویر کم می‌شود. درصورتی‌که سرعت شاتر را از 1.4000 به 1.8000 ثانیه تغییر دهیم، با این تغییر باید دیافراگم دوربین و ایزو را نیز تغییر دهیم تا این میزان کاهش برخورد نور به سنسور دوربین را جبران کنیم، وگرنه تصویر تاریک می‌افتد.
با هم سرعت شاتر و تأثیر آن در عکاسی را بررسی کردیم. در نظر داشته باشید که به‌طورکلی سرعت شاتر بالا، نور کمتر و سرعت شاتر پایین نور بیشتری را به سنسور حساس به نور دوربین می‌رساند. تجربه شما از عکاسی با تغییر شاتر چگونه است؟ برایمان بنویسید.
