حسابداری مدیریت هزینه، شاخه‌ای از حسابداری است که بر جمع‌آوری، طبقه‌بندی، تجزیه‌وتحلیل و گزارش‌دهی اطلاعات هزینه‌ای برای کمک به تصمیم‌گیری‌های مدیریتی تمرکز دارد. این نوع حسابداری به مدیران کمک می‌کند تا هزینه‌های خود را بهتر درک کنند و تصمیمات آگاهانه‌تری در مورد قیمت‌گذاری، محصولات و خدمات، تخصیص منابع و سایر مسائل تجاری اتخاذ کنند. در ادامه این مطلب به شما کمک می‌کنیم تا دید کاملی نسبت به مفهوم هزینه پیدا کنید و درباره اهمیت حسابداری و برنامه‌ریزی آن اطلاعات بیشتری به دست آورید. روش انجام حسابداری مدیریت هزینه را در انتهای این مقاله می‌آموزید.
هزینه چیست؟
برای درک حسابداری مدیریت هزینه باید ابتدا هزینه را شناخت. این مفهوم در لغت به معنای خرج‌کردن و ازدست‌دادن منابع است. البته در حسابداری، هزینه به ارزش پولی گفته میشود که برای تولید چیزی یا ارائه خدمات، استفاده شده است و ازاین‌رو دیگر برای استفاده در دسترس نیست. هزینه‌ها می‌توانند به انواع مختلفی طبقه‌بندی شوند، از جمله:
- از نظر ماهیت: هزینه‌ها می‌توانند به نوع مستقیم و هزینه‌های غیرمستقیم تقسیم شوند. هزینه‌های مستقیم مستقیماً با تولید کالا یا ارائه خدمات مرتبط هستند، درحالی‌که هزینه‌های غیرمستقیم به طور غیرمستقیم با تولید کالا یا ارائه خدمات مرتبط هستند.
- از نظر رفتار: این مفهوم می‌تواند به هزینه‌های متغیر و هزینه‌های ثابت تقسیم شوند. هزینه‌های متغیر با افزایش یا کاهش حجم تولید تغییر می‌کنند، درحالی‌که هزینه‌های ثابت مستقل از حجم تولید هستند.
- از نظر دوره زمانی: Cost می‌تواند به انواع جاری و سرمایه‌ای تقسیم شود. هزینه‌های جاری در دوره جاری شناسایی و ثبت می‌شوند، درحالی‌که هزینه‌های سرمایه‌ای در دوره‌های آتی شناسایی و ثبت می‌شوند.
هزینه‌ها نقش مهمی در تصمیم‌گیری‌های مدیریتی ایفا می‌کنند. افراد با درک خروجی مالی خود می‌توانند تصمیمات آگاهانه‌تری در مورد مسائل تجاری مهم، مانند قیمت‌گذاری، محصولات و خدمات، تخصیص منابع و سایر مسائل تجاری اتخاذ کنند. اگر بخواهیم این توضیحات را در قالب مثال قابل‌لمس‌تری توضیح دهیم باید چنین بگوییم:
- هزینه مواد اولیه: به ارزش پولی موادی گفته میشود که برای تولید کالا یا ارائه خدمات استفاده می‌شوند.
- هزینه نیروی کار مستقیم: به سرمایه‌ای که برای دستمزد و مزایای کارکنانی خرج میشود که مستقیماً در تولید کالا یا ارائه خدمات مشارکت دارند.
- هزینه‌های سربار تولید: به هزینه‌هایی گفته میشود که به طور غیرمستقیم با تولید کالا یا ارائه خدمات مرتبط هستند.
- هزینه‌های فروش و توزیع: آن دسته از خرج‌کردها که برای فروش و توزیع کالا یا خدمات صرف می‌شوند.
- هزینه‌های عمومی و اداری: هزینه‌هایی که برای اداره و مدیریت سازمان صرف می‌شوند.
مفهوم مدیریت هزینه
حالا وقت آن است که مفهوم مدیریت هزینه را بهتر درک کنیم. Cost Management فرآیند برنامه‌ریزی، کنترل و بهبود هزینه‌های سازمان است. این فرآیند شامل گردآوری، طبقه‌بندی، بررسی و گزارش‌دهی اطلاعات هزینه برای کمک به تصمیم‌گیری‌های مدیریتی است. مدیریت هزینه شکلی از حسابداری مدیریت است که به کسب‌وکار کمک می‌کند تا با پیش‌بینی دقیق‌تر هزینه‌های قریب‌الوقوع، شانس گذر از بودجه را کاهش دهد. بسیاری از کسب‌وکارها از تاکتیک‌های مدیریت برای پروژه‌های خاص و برای کسب‌وکار کلی استفاده می‌کنند.
اهمیت حسابداری مدیریت هزینه
حسابداری مدیریت هزینه یک رشته حسابداری است که بر تجمیع، دسته‌بندی، تجزیه‌وتحلیل و پردازش اطلاعات هزینه تمرکز دارد. این اطلاعات برای مدیران در تصمیم‌گیری‌های عملیاتی و استراتژیک استفاده میشود. اهمیت Cost Management را می توان به شرح زیر خلاصه کرد:
- بهبود تصمیم‌گیری: حسابداری مدیریت هزینه به مدیران کمک می‌کند تا هزینه‌ها را بهتر درک کنند و تصمیمات آگاهانه‌تری در مورد قیمت گذاری، محصولات جدید، تخصیص منابع و سایر موارد اتخاذ کنند.
- افزایش کارایی: این تکنیک به شناسایی فرصت‌های بهبود کارایی کمک می‌کند، مانند کاهش هزینه‌های تولید یا افزایش بهره‌وری نیروی کار.
- تقویت کنترل: این روش به مدیران کمک می‌کند تا کنترل بهتری بر هزینه‌ها داشته باشند و از هزینه‌های غیرضروری جلوگیری کنند.
به طور خلاصه، حسابداری مدیریت هزینه یک ابزار ارزشمند برای مدیران است که می تواند به آنها کمک کند تا کسب‌وکار خود را کارآمدتر و سودآورتر کنند.
مزایای حسابداری مدیریت هزینه
مزایای مدیریت هزینه چشمگیر هستند. این متد هزینه‌های اضافی را کاهش می‌دهد و به‌این‌ترتیب کنترل هزینه به مدیران پروژه کمک می‌کند تا بودجه خود را در مسیر درست نگه دارند و اجازه ندهند هزینه‌ها از کنترل خارج شود. افراد و سازمان‌ها را به برنامه‌ریزی را تشویق می‌کند. cost management به شناسایی اینکه چه چیزی کار می‌کند و چه چیزی کار نمی‌کند کمک می‌کند.
بینشی در مورد منابع و فرآیندها فراهم می‌کند که به مدیران کمک می‌کند تا تصمیمات سریع‌تر و بهتری در مورد پروژه فعلی و پروژه‌های آینده بگیرند. همچنین سلامت مالی را تسهیل می‌کند. نظارت مستمر، کنترل هزینه و گزارش هزینه به سلامت مالی بلندمدت شرکت کمک می‌کند. این تلاش‌ها داده‌های لازم برای تصمیم‌گیری حرفه‌ای و سودآور را فراهم می‌کند. پیاده‌سازی ساختار مدیریت هزینه برای پروژه‌ها به کسب‌وکار کمک می‌کند تا بودجه کلی خود را تحت کنترل داشته باشد.
از سوی دیگر خطر را کاهش می‌دهد. مدیریت هزینه معمولاً شامل تعیین میزان ریسک برای هزینه‌های پیش‌بینی نشده است که گامی مفید برای جلوگیری از هزینه‌های بیش از حد است. ایجاد استانداردها و خط‌مشی یکی دیگر از مزایای این فرایند است. کنترل هزینه، تجزیه‌وتحلیل و گزارش‌دهی مداوم به سازمان‌ها کمک می‌کند تا استانداردهایی را برای ارزیابی داده‌های هزینه آینده و سطوح بهره‌وری اتخاذ کنند.
در نهایت باید گفت حسابداری مدیریت هزینه دید افراد را بهبود می‌بخشد. بسیاری از ابزارهای cost management برای خدمات ابری به معیارهای مدیریت هزینه، مانند پس‌انداز، در زمان واقعی قابل‌مشاهده هستند. آنها همچنین فهرستی از دارایی‌های کاربران را ارائه می‌دهند و برخی از یادگیری ماشینی برای ارائه پیشنهاداتی در زمینه‌هایی که کاربران می‌توانند رفتار خود را برای صرفه‌جویی در هزینه تغییر دهند، استفاده می‌کنند.
مراحل حسابداری مدیریت هزینه
مدیریت هزینه یک فرآیند پیچیده است که به دانش، مهارت و تجربه نیاز دارد. سازمان‌هایی که تکنیک حسابداری مدیریت هزینه را می‌دانند، می‌توانند از منابع خود به طور کارآمد استفاده کنند و سودآوری خود را افزایش دهند. مدیریت هزینه از طبق مراحل زیر انجام میشود:
- برنامه‌ریزی: سازمان‌ها اهداف و خط‌مشی‌های مدیریت هزینه خود را تعیین می‌کنند.
- تخمین هزینه: سازمان‌ها هزینه‌های کل پروژه یا کسب‌وکار را تخمین می‌زنند.
- تعیین بودجه: بودجه‌ای برای پوشش هزینه‌های کل پروژه یا کسب‌وکار تعیین میشود.
- کنترل هزینه: هزینه‌های واقعی با بودجه مقایسه می‌شوند و اقدامات لازم برای کاهش هزینه‌های بیش از حد انجام میشود.
برنامه‌ریزی مدیریت هزینه
سازمان‌ها اهداف و خط‌مشی‌های مدیریت هزینه خود را تعیین می‌کنند. این اهداف و خط‌مشی‌ها باید با اهداف و استراتژی‌های کلی سازمان همسو باشند. برخی از اهداف و خط‌مشی‌های cost management عبارت‌اند از:
- کاهش هزینه‌های تولید
- افزایش بهره‌وری
- بهبود کیفیت
- بهبود رضایت مشتری
تخمین هزینه
در این فاز، سازمان‌ها هزینه‌های کل پروژه یا کسب‌وکار را تخمین می‌زنند. این تخمین‌ها باید بر اساس اطلاعات دقیق و قابل‌اعتماد انجام شوند. برای تخمین هزینه، سازمان‌ها می‌توانند از روش‌های مختلفی استفاده کنند، از جمله:
- تحلیل هزینه گذشته: در این روش، سازمان‌ها از هزینه‌های پروژه‌ها یا کسب‌وکارهای مشابه در گذشته برای تخمین هزینه‌های فعلی استفاده می‌کنند.
- تحلیل هزینه استاندارد: با این متد سازمان‌ها از هزینه‌های استاندارد برای تخمین هزینه‌های فعلی استفاده می‌کنند.
- تحلیل هزینه مبتنی بر فعالیت: با این دید سازمان‌ها هزینه‌های هر فعالیت را به طور جداگانه تخمین می‌زنند و سپس هزینه‌های کل پروژه یا کسب‌وکار را بر اساس آن محاسبه می‌کنند.
تعیین بودجه
در مرحله تعیین بودجه، سازمان‌ها بودجه‌ای برای پوشش هزینه‌های کل پروژه یا کسب‌وکار تعیین می‌کنند. بودجه باید با تخمین‌های هزینه‌ها همسو باشد و باید منابع کافی برای پوشش هزینه‌های کل پروژه یا کسب‌وکار را فراهم کند.
کنترل هزینه
حالا نوبت کنترل خرج‌هاست. هزینه‌های واقعی با بودجه مقایسه می‌شوند و اقدامات لازم برای کاهش هزینه‌های بیش از حد انجام میشود. این مرحله یک فرآیند مداوم است که باید در طول کل پروژه یا چرخه عمر کسب‌وکار انجام شود. برای کنترل هزینه، سازمان‌ها می‌توانند از ابزارها و تکنیک‌های مختلفی مانند سیستم کنترل هزینه، تجزیه‌وتحلیل هزینه و پایش بودجه استفاده کنند.
نکات کاربردی در حسابداری مدیریت هزینه ها
تا اینجا دانستیم که حسابداری مدیریت هزینه (CMA) شاخه‌ای از حسابداری است که بر جمع‌آوری، طبقه‌بندی، تخصیص و ارزیابی هزینه‌ها در سازمان‌ها تمرکز دارد. هدف اصلی CMA، کمک به مدیران در تصمیم‌گیری‌های تجاری است.مهم‌ترین نکات روش انجام حسابداری مدیریت هزینه عبارت‌اند از:
- شناسایی هزینه‌ها: اولین قدم در CMA است. هزینه‌ها را می‌توان بر اساس عوامل مختلفی طبقه‌بندی کرد، مانند:
- نوع: هزینه‌های مستقیم، هزینه‌های غیرمستقیم، هزینه‌های متغیر، هزینه‌های ثابت
- محل وقوع: هزینه‌های تولید، هزینه‌های فروش، هزینه‌های اداری
- محصول یا خدمات: هزینه‌های محصول، هزینه‌های دوره
- تخصیص هزینه‌ها: پس از شناسایی هزینه‌ها، باید آنها را به محصولات، خدمات، فعالیت‌ها یا سایر واحدهای هزینه‌ای تخصیص داد. تخصیص هزینه‌ها به مدیران کمک می‌کند تا آنها را به طور دقیق‌تر ردیابی کنند و تصمیم‌گیری‌های بهتری بگیرند.
- ارزیابی هزینه‌ها: CMA همچنین شامل ارزیابی است. این مرحله می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- تجزیه‌وتحلیل هزینه‌ها: بررسی روند هزینه‌ها و شناسایی عوامل مؤثر بر آنها
- کنترل هزینه‌ها: اتخاذ اقدامات برای کاهش هزینه‌ها
- استفاده از اطلاعات هزینه‌ای: این اطلاعات می‌تواند برای طیف گسترده‌ای از تصمیم‌گیری‌های تجاری استفاده شود، مانند:
- مدیریت قیمت‌گذاری: تعیین قیمت محصولات یا خدمات
- تصمیم‌گیری‌های تولید: تعیین مقدار تولید محصولات یا خدمات
- تصمیم‌گیری‌های سرمایه‌گذاری: ارزیابی طرح‌های سرمایه‌گذاری
با استفاده از نکات ذکر شده، می‌توانید از حسابداری مدیریت هزینه به طور مؤثرتری استفاده کنید و تصمیم‌گیری‌های تجاری بهتری بگیرید.
ابزارهای مورد استفاده در حسابداری مدیریت هزینه
این ابزارها معمولاً شامل توابع بودجه‌بندی، ردیابی زمان، گزارش‌نویسی و تجزیه‌وتحلیل است. چندین برنامه هوش تجاری نرم‌افزار مدیریت هزینه را برای کمک به سازمان‌ها برای نظارت بر هزینه‌ها و افزایش سودآوری ارائه می‌دهند. برخی از این موارد عبارت‌اند از Google's Looker، Microsoft Power BI و Oracle Analytics Cloud.
برخی از ابزارهای تکنیکی رایج حسابداری مدیریت هزینه عبارت‌اند از:
- بودجه: یک برنامه مالی است که برای یک دوره زمانی خاص، معمولاً یک سال، تهیه می شود. بودجه‌ها می‌توانند به مدیران کمک کنند تا هزینه‌های خود را پیش‌بینی کرده و مطمئن شوند که در مسیر اهداف مالی خود هستند.
- تجزیه‌وتحلیل هزینه رفتاری: این کار به مدیران کمک می‌کند تا هزینه‌ها را بر اساس رفتار آنها طبقه‌بندی کنند. این روش راهی است تا هزینه‌ها را بهتر درک کنند و تصمیمات بهتری در مورد نحوه مدیریت آنها بگیرند.
- حسابداری جذب هزینه: یک روش حسابداری است که هزینه‌ها را به محصولات یا خدمات اختصاص می‌دهد. این اطلاعات می تواند برای تعیین قیمت گذاری، سودآوری و سایر تصمیمات مهم استفاده شود.
- حسابداری هزینه بر مبنای فعالیت (ABM): حسابداری هزینه بر مبنای فعالیت یک متد حسابداری است که هزینه‌ها را بر اساس فعالیت‌هایی که باعث ایجاد آنها می شوند اختصاص می‌دهد. این اطلاعات می تواند برای بهبود بهره‌وری و کاهش هزینه‌ها استفاده شود.
- شاخص‌های کلیدی عملکرد (KPI): شاخص‌های کلیدی عملکرد معیارهایی هستند که عملکرد یک سازمان را اندازه‌گیری می‌کنند. KPIهای هزینه می‌توانند برای نظارت بر هزینه‌ها و شناسایی مناطقی که باید بهبود یابند مورد استفاده قرار گیرند.
جمع‌بندی
در این مطلب تلاش کردیم تا همه اطلاعات لازم درباره تعریف مدیریت هزینه و تکنیک حسابداری مدیریت هزینه را به شما ارائه کنیم. حالا با این دید شما می‌توانید بهترین برنامه‌ریزی مالی را برای هزینه‌های سازمانتان انجام دهید و بدون نگرانی آن را پایش کنید.
